Óla Kallý Magnúsdóttir ver doktorsritgerð sína í næringarfræði:
„Heilkorn - mikilvægur hluti af heilsusamlegu norrænu mataræði. Lífvísar fyrir neyslu heilkornahveitis og -rúgs.“ - „Whole grain - an important part of a healthy Nordic diet. Alkylresorcinols as biomarkers for whole grain wheat and rye intake.“
Andmælendur eru dr. Ann-Sofie Sandberg, prófessor við Chalmers tækniháskólann í Gautaborg, og dr. Ingibjörg Harðardóttir, prófessor við Læknadeild Háskóla Íslands.
Leiðbeinendur í verkefninu voru dr. Inga Þórsdóttir, prófessor og forseti Heilbrigðisvísindasviðs Háskóla Íslands, og dr. Ingibjörg Gunnarsdóttir, prófessor við Matvæla- og næringarfræðideild Háskóla Íslands og forstöðumaður Rannsóknastofu í næringarfræði við sama skóla. Auk þeirra sat í doktorsnefnd dr. Matti Uusitupa, prófessor við Háskólann í Kuopio í Finnlandi
Dr. Þórhallur Ingi Halldórsson, prófessor og forseti Matvæla- og næringarfræðideildar Háskóla Íslands, stjórnar athöfninni.
Ágrip
Doktorsverkefnið byggir á gögnum frá tveimur öndvegisverkefnum Nordforsk á sviði næringarfræði, kölluð SYSDIET og HELGA. Annars vegar var um íhlutunarrannsókn að ræða, framkvæmda á sex rannsóknarstofum í Finnlandi, Svíþjóð, Danmörku og Íslandi. Þar voru niðurstöður rannsókna á þátttakendum sem fylgdu heilsusamlegu norrænu mataræði í 18 eða 24 vikur bornar saman við niðurstöður frá viðmiðunarhópi. Hins vegar var framkvæmd fýsileikarannsókn á Íslandi (undirheiti ARI). Meginmarkmið ritgerðarinnar var að auka þekkingu á notkun alkýlresorsínóla (AR), sem lífvísa fyrir heilkornahveiti og -rúg í heilsusamlegu norrænu mataræði og meta tengsl þeirra við sykurefnaskipti og styrk blóðfitu. Auk þess var metinn fýsileiki þess að framkvæma íhlutun með hárri neyslu á heilkornarúgi meðal íslenskra karla, sem neyta að jafnaði lítils magns af heilu korni.
Niðurstöðurnar bentu til þess að hægt sé að nota styrk AR í blóðvökva sem lífvísi í heilsusamlegu norrænu mataræði og einnig að hægt sé að nota hlutfall AR rafkvæmanna C17:0 og C21:0 sem mælikvarða á hlutfallslega rúgneyslu. Þegar gögn frá þátttakendum sem fylgdu heilsusamlegu norrænu mataræði og viðmiðunarhópi voru sameinuð var AR hlutfallið C17:0/C21:0 tengt lægra fastandi insúlíni, hærra insúlínnæmi og hagstæðari blóðfitugildum. Lítið brottfall í fýsileikarannsókninni og góð fylgni við mataríhlutunina benda til þess að íhlutun af slíku tagi sé vel möguleg meðal íslenskra karla.
Um doktorsefnið
Óla Kallý Magnúsdóttir er fædd árið 1982 og lauk BS próf í líffræði frá Háskóla Íslands árið 2005 og MS prófi í næringarfræði frá sama skóla árið 2008. Óla Kallý, sem hóf doktorsnám við HÍ árið 2010, hefur verið stundakennari við Háskóla Íslands, starfað við Landspítala - Háskólasjúkrahús og komið að fjölda annarra verkefna hjá Rannsóknastofu í næringarfræði frá árinu 2007. Þá hefur Óla Kallý sinnt nefndarstörfum fyrir Matvæla- og næringarfræðafélag Íslands. Hún er gift Guðmundi Halldórsyni og eiga þau tvær dætur, Þórunni (f. 2008) og Hrafnhildi Ýri (f. 2010).