Fyrirlestraröð Miðaldastofu um Landnám Íslands — tveir fyrirlestrar:
Helgi Þorláksson
Fimmtíu ár forgefins?
Daufar undirtektir við fræðilegri gagnrýni á heimildargildi Landnámu
Nokkru fyrir og um 1970 settu allmargir fræðimenn fram gagnrýni á heimildargildi Landnámu. Í röðum sagnfræðinga sem fást við miðaldir telst þessi gagnrýni fullgild og þeir nota Landnámu almennt ekki sem heimild um persónur og atburði á landnámstíma. En utan hóps sagnfræðinga, og nokkurra fræðimanna í skyldum greinum, ber ekki mikið á slíkri tortryggni og Landnámu er sums staðar hampað sem einstakri heimild um landnámið og landnámsmenn. Fjallað verður um mismunandi hugmyndir af þessu tagi, ljósi varpað á gagnrýnina og hún metin. Settar verða fram ábendingar um sinnuleysi víða í ritum og á sýningum við gagnrýninni og hugleiðingar um það hvernig á þessum dauflegu undirtektum kunni að standa.
Helgi Þorláksson er prófessor í sagnfræði við Sagnfræði- og heimspekideild Háskóla Íslands.
— o —
Orri Vésteinsson
Hvers vegna var Ísland numið í lok 9. aldar?
Í erindinu verður gefið yfirlit yfir afrakstur fornleifarannsókna um landnám Íslands síðastliðinn aldarfjórðung. Augum verður einkum beint að þróun hugmynda um gang landnámsins og skipulag byggðarinnar í öndverðu. Nýlegar rannsóknir á Norðurlandi gefa tilefni til ályktana um hvers konar hagsmunir lágu að baki skipulagningu byggðarinnar og á grundvelli þeirra má setja fram tilgátur um ástæðurnar fyrir landnámi Íslands.
Orri Vésteinsson er prófessor í fornleifafræði við Sagnfræði- og heimspekideild Háskóla Íslands. Rannsóknir hans lúta einkum að landnámi Íslands og samfélagsþróun við Norður-Atlantshaf á miðöldum.
— o —
Miðaldastofa Háskóla Íslands
The University of Iceland Centre for Medieval Studies