Föstudaginn 27. júní fer fram doktorsvörn við Guðfræði- og trúarbragðafræðideild Háskóla Íslands. Þá ver Guðlaug Helga Ásgeirsdóttir doktorsritgerð sína, Andlegir, trúarlegir og tilvistarlegir þættir innan líknarmeðferðar. Rannsókn byggð á eigindlegum og megindlegum rannsóknaraðferðum. Doktorsvörnin fer fram í Hátíðasal Háskóla Íslands í Aðalbyggingu og hefst kl. 9:00. Andmælendur eru dr. Steve Nolan og Helgi Sigurðsson. Leiðbeinandi Guðlaugar er dr. teol. Einar Sigurbjörnsson. Auk hans sitja í doktorsnefnd þau Ewan Kelly, Rannveig Traustadóttir, Sigríður Gunnarsdóttir og Valgerður Sigurðardóttir.
Sólveig Anna Bóasdóttir, forseti Guðfræði- og trúarbragðafræðideildar, stýrir athöfninni.
Um rannsóknina
Í líknarmeðferð er heildarsýn á manneskjuna lögð til grundvallar. Hugmyndafræði meðferðarinnar má rekja til Cicely Saunders og hugmynda hennar um alverk og þess brautryðjendastarfs sem hún vann varðandi meðferð og umönnun deyjandi fólks. Alverkur er flókið fyrirbæri og grundvallarbirtingarmyndir hans eru líkamleg, sálræn, félagsleg og andleg einkenni sem þarf að huga að og meðhöndla ef árangur á að nást í verkjameðferð. Líknarmeðferð leggur áherslu á fjölskyldumiðaða nálgun þar sem veikindi eins fjölskyldumeðlimar hafa áhrif á fjölskylduna í heild. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin hefur í skilgreiningu sinni á líknarmeðferð ítrekað vægi þessa. Hinn andlegi þáttur hefur því verið ein af grundvallarstoðum líknarmeðferðar. Þessi rannsókn er sú fyrsta sinnar tegundar á Íslandi sem framkvæmd er innan guðfræði og tekur líknarmeðferð til skoðunar. Markmið hennar er að kanna andlega, trúarlega og tilvistarlega þætti meðal fólks sem þiggur líknarmeðferð á Íslandi. Tilgangur rannsóknarinnar er að öðlast betri og dýpri skilning á því hvernig fólk sem er deyjandi skynjar andlega, trúarlega og tilvistarlega þætti í lífi sínu. Rannsóknin notar eigindlegar og megindlegar aðferðir þar sem eigindlega rannsóknarhefðin er ríkjandi.Þátttakendur í rannsókninni voru einstaklingar sem þáðu líknarmeðferð á líknareiningum Landspítala Háskólasjúkrahúss. Gögnum var safnað með eigindlegum viðtölum við 10 manneskjur sem þáðu þjónustu hjá viðkomandi einingum. Gagnagreining byggðist á aðferðum fyrirbærafræðinnar og túlkunarfræði. Megindlegi hlutinn fólst í því að tvö mælitæki frá European Organization for Research and Treatment of Cancer (EORTC) voru lögð fyrir 30 einstaklinga. Mælitækin eru annars vegar tæki sem snertir andlega, trúarlega og tilvistarlega þætti (the provisional EORTC QLQ-SWB) og hins vegar lífsgæðaspurningalisti (EORTC QLQ-C15-PAL). Niðurstöður rannsóknarinnar leiða í ljós að andlegir, trúarlegir og tilvistarlegir þættir eru margbrotnir og flóknir og snerta mismunandi svið mannlegrar tilveru. Einnig komu fram tengsl á milli þess hvernig þátttakendur mátu andlega vellíðan sína og lífsgæði. Þegar grundvallarþemun í eigindlegu viðtölunum voru skoðuð kom í ljós ákveðin samsvörun við þau atriði sem EORTC QLQ-SWB mælitækinu er ætlað að meta. Niðurstöðurnar draga fram mikilvægi tengsla, þ.e. tengsl manneskjunnar við sjálfa sig, tengsl við Guð/æðri mátt sem birtist einkum í notkun bænarinnar og tengsl við fjölskyldu. Tilvistarlegir þættir endurspegluðust í einkennum andlegrar og tilvistarlegrar kreppu og í hugmyndum um dauðann og líf eftir dauðann. Rannsóknin kynnir guðfræðilegt líkan sem nýtist innan líknarmeðferðar í sálgæslu, andlegri og trúarlegri þjónustu þar sem megináhersla guðfræðinnar er að mæta margbrotnum andlegum, trúarlegum og tilvistarlegum þörfum. Ennfremur er mikilvægi heildrænnar umönnunar ítrekað en hún einkennist af umhyggju,virðingu og nærveru.