
Árni Friðriksson flytur fyrirlestur um verkefni sitt til meistaraprófs í jarðfræði. Verkefnið ber heitið What's below the water masses.
Ágrip
Fjölgeisla bergmálsdýptarmælar eru notaðir út um allan heim til mælinga á höfum, í skipaskurðum og stöðuvötnum. Þeir senda hljóðbylgjur niður í vatnið og hlusta svo eftir endurköstum frá botninum eða hlutum í vatninu. Flestir fjölgeisla bergmálsdýptarmælar safna bæði dýptarmælingum og styrk endurkastanna frá hljóðbylgjunum. Rannsóknarsvæðin voru þrjú vötn í eldvirku umhverfi, Öskjuvatn, Kleifarvatn og SV-hluti Þingvallavatns. Mælingar fóru fram á Kleifarvatni í júní 2012, Öskjuvatni í september 2012 og Þingvallavatni í nóvember 2013. Simrad EM3002 fjölgeisla bergmálsdýptarmælir frá Kongsberg Maritime var notaður við mælingarnar. Niðurstöður mælinganna eru þrjú dýptarkort með tveggja metra nákvæmni ásamt 10 metra dýptarlínum, þrjú kort sem sýna endurkaststyrk hljóðbylgnanna með tveggja metra nákvæmni og þrjú jarðfræðikort af vatnsbotnunum. Þrjár eldkeilur og gígar, fimm hraun, sex jarðhitasvæði og nokkur jarðföll eru meðal þeirra fyrirbæra sem kortlögð voru á botni Öskjuvatns. Vatnið reyndist einnig vera dýpra en áður var talið, 244.5 metrar í stað 217 metra. Á botni Þingvallavatns sást meðal annars fjöldi jarðskjálftasprungna, hraunjaðar Þingvallahrauns og merki um eldvirkni, líklegast undir jökli. Í Kleifarvatni fundust einnig merki um eldvirkni, svipuð og í Þingvallavatni, sex jarðhitasvæði og þrjár jarðskjálftasprungur, en flest hefur þetta stefnu svipaða og sprungur og hryggir í nágrenninu.
Leiðbeinandi: Dr. Ármann Höskuldsson, vísindamaður
Prófdómari: Dr. Guðrún Helgadóttir, sérfræðingur