Ólöf Birna Ólafsdóttir ver doktorsritgerð sína í líf- og læknavísindum fimmtudaginn 17. desember næstkomandi. Athöfnin fer fram í Hátíðasal Háskóla Íslands og hefst kl. 13.00.
Ritgerðin ber heitið: Súrefnismettun sjónhimnuæða í gláku – Retinal Oxygenation in Glaucoma.
Andmælendur eru dr. Gerhard Garhofer, dósent við Háskólann í Vín, og dr. Stefán B. Sigurðsson, prófessor við Háskólann á Akureyri.
Leiðbeinandi var dr. Einar Stefánsson, prófessor við Læknadeild Háskóla Íslands. Auk Einars sátu í doktorsnefnd Friðbert Jónasson, prófessor emeritus við Læknadeild Háskóla Íslands, dr. Jón Atli Benediktsson, prófessor og rektor Háskóla Íslands, dr. Þór Eysteinsson, prófessor
við Læknadeild Háskóla Íslands og dr. Rebekka Heitmar, lektor við Aston University í Bretlandi.
Magnús Karl Magnússon, prófessor og deildarforseti Læknadeildar Háskóla Íslands, stjórnar athöfninni.
Ágrip af rannsókn
Ein af meginkenningunum um orsök gláku er sú að blóðflæði í augum glákusjúklinga sé minnkað og/eða illa stjórnað. Slíkt geti leitt til sjúklegrar blóðþurrðar og súrefnisskorts. Meginmarkmið verkefnisins var að meta súrefnisbúskap í sjónhimnu glákusjúklinga ásamt því að kanna áhrif innöndunar á hreinu súrefni á súrefnisbúskap sjónhimnu.
Súrefnismettun sjónhimnuæða var mæld í sjúklingum með gleiðhornsgláku og metin út frá alvarleika sjúkdómsins. Súrefnismettun heilbrigðra einstaklinga var mæld til samanburðar. Einnig var súrefnismettun mæld í heilbrigðum einstaklingum fyrir og eftir innöndun á 100% súrefni. Notaður var súrefnismælir (Oxymap T1) sem þróaður hefur verið hér á landi. Súrefnismælirinn er samansettur af augnbotnamyndavél ásamt tveimur áföstum stafrænum myndavélum. Teknar eru tvær augnbotnamyndir samtímis á tveimur mismunandi bylgjulengdum sem eru misnæmar fyrir súrefnismettun. Sérhæfður hugbúnaður reiknar síðan súrefnismettun sjónhimnuæða út frá mismunandi ljósendurkasti slag- og bláæðlinga á þessum tveimur bylgjulengdum.
Niðurstöður benda til þess að súrefnisbúskapur í sjónhimnu virðist vera truflaður í langt genginni gláku. Minni súrefnisupptaka fylgdi versnandi sjónsviði og öðrum glákuskemmdum og er því eflaust afleiðing en ekki orsök vefjarýrnunar. Ekki mældist súrefnisskortur í gláku.
Mikil hækkun varð á súrefnismettun í bláæðlingum við innöndun á 100% súrefni sem endurspeglar næmi súrefnismælisins og má útskýra með auknu súrefnisflæði frá æðahimnu
yfir í sjónhimnu.
Um doktorsefnið
Ólöf Birna Ólafsdóttir er fædd árið 1977. Hún lauk stúdentsprófi frá Menntaskólanum við Sund árið 1997, BS-prófi í líffræði frá Háskóla Íslands árið 2001 og MS-prófi í líf- og læknavísindum frá Háskóla Íslands árið 2010. Í millitíðinni lauk Ólöf jafnframt starfsréttindanámi í kennslufræðum frá sama skóla en hún innritaðist í doktorsnám við Læknadeild skólans árið 2013. Hún hefur starfað við rannsóknir á súrefnisbúskap sjónhimnuæða frá árinu 2010, í beinu framhaldi af meistaraverkefni sínu. Ólöf Birna er gift Ruben Mencos og eiga þau tvö börn, Sóleyju Kristinu 4 ára, og Emiliu Margréti 2 ára.