Föstudaginn 19. júní ver Birgir Vilhelm Óskarsson doktorsritgerð sína í jarðfræði við Jarðvísindadeild Háskóla Íslands. Ritgerðin ber heitið: Eldfjallafræði flæðibasaltsyrpa frá míósen á Austfjörðum (Volcanological studies of Neogene flood basalt groups in eastern Iceland).
Andmælendur eru dr. Sonia Calvari, rannsóknarstjóri við Istituto Nazionale di Geofisica e Vulcanologia, Ítalíu, og dr. Simon R. Passey, sérfræðingur við CASP (Cambridge Arctic Shelf Programme) Research Trust, Cambridge University, Bretlandi.
Leiðbeinandi var dr. Morten S. Riishuus, sérfræðingur við Norræna Eldfjallasetrið, Jarðvísindastofnun Háskólans. Auk hans sátu í doktorsnefnd dr. Þorvaldur Þórðarson, prófessor og deildarforseti Jarðvísindadeildar Háskóla Íslands, og dr. Christian Tegner, prófessor við jarðvísindadeild Háskólans í Árósum, Danmörku.
Dr. Áslaug Geirsdóttir, prófessor og varaforseti Jarðvísindadeildar, stjórnar athöfninni.
Ágrip af rannsókn
Í jarðlagastafla Austfjarða eru mjög víðáttumiklar hraunlagasyrpur sem myndast hafa í miklum flæðigosum á míósen. Sex syrpur voru rannsakaðar en þær liggja í staflanum á milli megineldstöðva sem kenndar eru við Reyðarfjörð og Þingmúla. Syrpurnar endurspegla meginflokka íslenskra basalthrauna samkvæmt feltskiptingu G. P. L. Walkers, sem kortlagði þær ásamt samstarfsmönnum sínum upp úr miðri síðustu öld. Hólmasyrpa og Grjótársyrpa eru úr ólivínbasalti, Kumlafellssyrpa, Hólmatindssyrpa og Hjálmadalssyrpa að mestu úr dílalitlum hraunum af þóleiískri gerð en Grænavatnssyrpan að mestu úr dílabasalti. Uppbygging hraunlagasyrpanna var könnuð með nákvæmri loftljósmyndun. Þá var innri gerð hraunlaganna athuguð og henni lýst með aðferðum eðlisrænnar eldfjallafræði og strúktúrjarðfræði. Bergsýni úr dæmigerðum hraunlögum voru efnagreind, bæði aðal- og snefilefni. Í kjölfarið var upprunasvæði hraunsyrpanna áætlað, flæðiferli hraunanna lýst og kvikustreymi úr gosrás við myndun þeirra áætlað. Þessar athuganir og aðrar hafa leitt til framsetningar nýs líkans um stærð, lögun og þróun rekbeltisins og möttulstróksins á Íslandi á míósen, en það býður upp á mögulegar úrlausnir á gömlum þrætueplum í túlkun á jarðfræði Íslands.
Um doktorsefnið
Birgir Vilhelm Óskarsson er fæddur árið 1982 í Reykjavík. Hann lauk BS-gráðu í jarðfræði frá Háskóla Íslands árið 2005 og MS-gráðu árið 2009, þar sem hann rannsakaði Skerjahrygginn á Eyjafjallajökli. Birgir vann hjá Norrænu eldfjallastöðinni (NORDVULK) 2009-2010, en hóf doktorsnám sitt haustið 2010 við Háskóla Íslands. Samhliða náminu vann hann að gerð jarðfræðikorts af Austurlandi í samstarfi við Náttúrufræðistofnun. Hann tók einnig þátt í rannsóknum tengdum eldgosinu í Holuhrauni árið 2014-2015. Doktorsverkefnið var styrkt af Norrænu eldfjallastöðinni og Rannsóknamiðstöð Íslands (RANNÍS). Birgir er giftur Sonju Guðnadóttur og þau eiga tvö börn.