Hafþór Óskarsson flytur fyrirlestur um verkefni sitt til meistaraprófs í ferðamálafræði. Heiti verkefnisins er Frásagnir og iðkun í eyðibýli: Upplifun ferðamanna á óhefðbundnum áfangastað.
Ágrip
Rannsókn þessi fjallar um upplifun ferðamanna af því að ganga um í eyðibýli. Yfirgefnar byggingar tilheyra ákveðnum jaðri og þeirra helsta einkenni er hið tvíræða eðli sem þær bera, sem felst í samtali milli fortíðar og nútíðar, menningar og náttúru, nærveru og fjarveru. Það er þetta samtal sem einblínt var á í þessu verki þar sem frásagnir ferðamanna og líkömnun þeirra á tilteknu eyðibýli voru til skoðunar. Samfélagsleg staða eyðibýla var skoðuð og sett í samhengi við fyrirbærafræðileg hugtök úr félagsvísindum, eins og liminal ástand og sköpun staðar. Aðferðafræðin sem notast var við í þessari rannsókn nefnist skyn- og sjónræn etnógrafía og voru tvær ástæður fyrir valinu. Í fyrsta lagi til að kanna skynræna upplifun og líkömnun í óreiðu. Í öðru lagi til að skoða möguleika etnógrafíu í nýjum og ókunnum aðstæðum á eins misleitnum hóp og ferðamenn eru. Niðurstöðurnar sýna að þátttakendur upplifðu húsið milli tveggja einkenna, að það tilheyri óskilgreindum jaðri þar sem menning, saga og náttúra skarast á. Hegðun þátttakenda sýndi að húsið var þó ekki að öllu leyti laust við formgerð og efnisleg óreiða hússins varð þess valdandi að sköpuð var saga fyrri íbúa og þeir gerðir sýnilegir með frásögnum. Óreiðan kallaði einnig á minningar og persónulegar sögur. Frásagnirnar voru tilraun þátttakenda til að koma reiðu á óreiðuna sem var til staðar. Staðarsköpun fólst í því hvernig þátttakendur hreyfðu sig um eyðibýlið, því meira sem þeir skynjuðu og upplifðu því sterkari var sköpunin. Niðurstöður benda til þess að skyn- og sjónræn etnógrafía gefi dýpri skilning og sé gagnlegt verkfæri þegar upplifun ferðamanna er til skoðunar í ókunnu umhverfi.
Leiðbeinendur: Katrín Anna Lund, dósent í ferðamálafræði og Sigurjón B. Hafsteinsson, dósent í safnafræði
Prófdómari: Ólöf Gerður Sigfúsdóttir, Forstöðumaður rannsóknaþjónustu, LHÍ.