Priyanka Sahariah ver doktorsritgerð sína í lyfjavísindum við Lyfjafræðideild Háskóla Íslands.
Ritgerðin ber heitið: Kítósanafleiður sem líkja eftir byggingareinkennum örverudrepandi peptíða (Efnasmíð og bakteríudrepandi eiginleikar) – Chitosan Derivatives mimicking structural motifs present in Antimicrobial peptides (Synthesis and Antibacterial Properties).
Andmælendur eru dr. Francisco Fernandez-Trillo, vísindamaður við University of Birmingham, og dr. Sigríður Guðrún Suman, dósent við Raunvísindadeild Háskóla Íslands.
Leiðbeinandi var dr. Már Másson, prófessor við Lyfjafræðideild, en auk hans sátu í doktorsnefnd dr. Knud Jensen, prófessor við Kaupmannahafnarháskóla, dr. Snorri Þór Sigurðsson, prófessor við Raunvísindadeild, dr. Guðmundur Hrafn Guðmundsson, prófessor við Líf- og umhverfisvísindadeild, og dr. Elín Soffía Ólafsdóttir, prófessor við Lyfjafræðideild.
Dr. Sesselja Ómarsdóttir, prófessor og deildarforseti Lyfjafræðideildar, stjórnar athöfninni.
Ágrip af rannsókn
Markmið verkefnisins var að þróa efnasmíði kítósanafleiða með byggingareinkenni sem líkjast bakteríudrepandi peptíðum og rannsaka bakteríudrepandi eiginleika þeirra. Kítósan er lífsamræmanleg fjölliða sem unnin er úr rækjuskel og hefur hún reynst virk gegn bakteríum. Kítósan verkar á frumuhimnur á líkan máta og þau bakteríudrepandi peptíð sem æðri lífverur mynda í varnarskyni. Í verkefninu voru tengsl byggingar og virkni kítósanafleiða rannsökuð og kannað hvort bæta megi eiginleika þeirra, með því að líkja eftir byggingareinkennum bakteríudrepandi peptíða. TBDMS-kítósan var nýtt sem forefni í efnasmíðum kítósanafleiða sem voru rannsakaðar fyrir virkni gegn mikilvægum bakteríustofnum og eituráhrifum á frumur.
Heildarsamantekt á niðurstöðum verkefnisins sýndi að það hafði neikvæð áhrif að auka líkindi kítósanfleiða við bakteríudrepandi peptíð með því að setja inn guanidíum sem katjónískan hóp og með því að tengja katjóníska hópinn við grunkeðjuna með stuttum tengihóp. Það gaf betri raun að tengja lítil bakteríudrepandi peptíð beint við kítósan. Það jók bakteríudrepandi virkni og dró úr eituráhrifum.
Um doktorsefnið
Priyanka Sahariah er fædd árið 1978. Hún lauk BS-gráðu í efnafræði frá Gauhati University á Indlandi árið 2002 og MS-prófi í lífrænni efnafræði frá sama háskóla árið 2005. Priyanka, sem hóf doktorsnám við Lyfjafræðideild Háskóla Íslands árið 2010, er gift dr. Dnyaneshwar Gophane sem lauk doktorsprófi í efnafræði frá Háskóla Íslands 2014.
